Haft kaszubski (szkoła wdzydzka)

Haft kaszubski, jaki jest znany obecnie, miał swoje początki w haftach wykonywanych na zamówienie w klasztorach i szkołach przyklasztornych*. Na Kaszubach dwa takie klasztory, w Żukowie i Żarnowcu, powstały już w XIII wieku. "Powszechne było, że oprócz szat kościelnych zdobiono [tam] różne części kobiecych i męskich ubiorów świeckich" (Piskorz-Branekowa E., Polskie hafty i koronki. Zdobienia stroju ludowego, Warszawa 2005), między innymi czepce będące elementem stroju ludowego. W zdobieniach tych można dostrzec wpływy włoskie, francuskie, hiszpańskie, niderlandzkie i tureckie. O "nieludowym" pochodzeniu wykorzystywanych motywów świadczy, że są one typowe raczej dla haftów kościelnych, a także technika wykonania (nicią metalową, bajorkiem czy jedwabiem) i kolorystyka (złota, srebrna).
Działający na przełomie XIX i XX wieku we Wdzydzach, Teodora i Izydor Gulgowscy, przyczynili się do powstania kolorowego haftu kaszubskiego, który przez miejscową ludność został uznany za własny i związany tradycją z tym regionem. I, o ile wzory były w dalszym ciągu oparte na złotych haftach z czepców, o tyle kolorystyka została zmieniona i do dzisiaj składa pięciu barw: niebieskiej (w trzech odcieniach), zielonej, żółtej, czerwonej i czarnej.
"Z biegiem lat wyodrębniły się różniące się kolorystyką, używanymi ściegami i motywami odmiany haftu kaszubskiego, zwane szkolami. Należy jednak pamiętać, że proces ten nie zakończył się i trwa nadal, dlatego też możemy się spodziewać powstania nowych szkół i odmian haftu. Najbardziej znane i już w tej chwili historyczne szkoły to: wdzydzka, żukowska, pucka, wejherowska i tucholska" (tamże).

*Do szkół tych uczęszczały panny z domów szlacheckich, mieszczańskich i chłopskich.

Haft wykonałam na podstawie tablic z wzorem Bronisławy Plińskiej z Kościerzyny (z moją małą modyfikacją - dodałam serduszko wypełniające wzór od góry). Wyszywałam podwójną nitką muliny, ściegami: płaskim, sznureczkiem, arabskim ("cegiełka"), supełkami i krateczką.